Ut waar foar óns doën nog aa’dech froeg doë ik ut ge’dien fan de slaapkamer fan de karavan an de kânt skuufde. Ut leek ur op dat ut moai weer sou wó’de. Ut leek in ieder gefal beter as gusterochten. want doë waar ut skier. Nou war ut sóntke al besich óm op te kómmen. Ut waar de bedoeling dat ik met de fotokamera naar ut Wad gaan sou óm wat foto’s te maken, as de són boven ut Wâd omhooch kwam. Maar óm de són presies boven ut water uut kómmen te siën, had ik de ogen wat ea’der open doën mótte. Ut weer leek in ieder gefal goëd în met de kamera in de fietstas bin ik naar ut Wâd gaan. Ut is ok maar tiën minuten fietsen fan de kamping ô, în dan bin je ur ok.
Doë ik anfietsen kwam, sag ik metiën wel dat ik niët de eerste waar, want teugen de seediek an, stông un, ik sêg maar fan, un terreinauto. Je kinne se wel, ut binne fan die auto’s die op alle wielen andraaid wó’de. Meestal binne ut natuurmînsen as jagers die sókke auto’s hêwe, maar op Amelân is dat ânders, want un bitke Amelânder het són ding. Hij wó’dt dear foaral bruukt om met over ut strân în deur de dunen te rije. Ik trôf ut, want doë ik boven op de diek stông, sag ik dat ut leechwater waar. Bij leechwater het ut Wâd un moaier ansiën, fien ik, dan met hoochwater. Ut leeft meer.
Un moai ind ut Wâd op, sag ik un man besig met un netje te setten. Ut waar, soa as later bleek, de man die bij ut autootje hoarde. Hij had un immer bij him în ik sag dat hij soa nou în dan wat uut ut net haalde în in sien immer smiete. Nadat de man deer un moai tiidje waar, pakte hij sien immer în kwam op mij ô. Ondertussen had ik al un stik ô wat foto’s maakt. Foto’s fan ut Wâd met water, son în de, soa noem ik ut maar, staand netje setter. Doë de man bij mij waar, bleef ie bij mij staan în raakte met mij an de praat.
De man fertelde mij dat hij feul met de natuur besig waar în deardeur ok feul in de natuur omsloeg. Froeger feul meer as noa want de leeftiid begon ok parten te speulen. Naast dat hij te fissen ging deed hij ok wel gâuw us met ut gewear achter ut skadelek wild an. “Je mótte dear teugenwoa’dech goëd om dinke dat je soa goed mogelek de regeltjes folge om maar gien last fan te krijge met allerlei instânsjes.” Sei de man in sien îgen Amelânder taal. “Ik weet wel dat ut foarheen niët altiid goëd ging în dat ur dearóm ok wel regels weze mótte. Maar de regeltjes gaan teugenwoa’dech soa fear dat de nócht je wel us oantnomen wó’dt.” Liet hij me wete. Hij liet me siën wat in de immer sat. Zes platfiskes. “Ut is niët feul” most de man toegeve,”Maar ur is ok niët feul fis.” Ut fissen, soa ik ut doe, is foar de hobby. Ut is wat in de Amelânder tradiesje, die staande netjes in ut Wâd. Dear het wat om te doën weest omdat se in Den Haag dochte dat wij de beroepsfisserij ut broad uut de bek haalden. “Zes botjes”, sead de man, “wear hêwe ut over? de seehoanen frete feul meer op.” De man begôn sien stim suver wat te ferheffen. ” în wat te denken fan die groate skepen an de ândere kânt fan ut eilân. Alles wó’dt boven water haalt, soawel groat as klèèn, d’r bluuft gien fis over.”
“Nee, dan foarheen” fertelde de man. “Froeger kwam ik as jôngetje met immervol fis thuus. Wij waren thuus met acht kiende’s, wearfan ik de op iën na jongste bin. De oadsten waren al an ut werk în ik ging nog naar skoal. As ut met de tiid uutkwam dan mocht ik de netjes leech hale. Kin je begriepe dat óns moeke soa wies met un immerfol ferse fis waar. “We hêwe froeger ok nog wel fist met un lange lien met driehonderd haken d’r an. Ik geloaf dat ik nog wel són lien in ut hok legge hew”, fertelde hij, “Ik hêw wel metmaakt dat, as wij de lien inhaalden, ur nog maar un paar haken leech ware.” Maar ja doë ware ur ok feul minder seehoanen. Foarheen, as ur al te feul fan die beesten ware, dan werde se ôskoaten în niët opfóngen soa se dat teugenwoa’dech doëne.” “Maar ja, ik hêw wear ses botjes în dear kinne wij met sien bède un paar dagen lekker fan eten.”
Doë de man wear in sien terreinauto sat, draaide hij ut ruut open în riep: “Aast nog maar êfkes un fette gâns uut de lucht hale dan kómme wij ut hele wiekînd wel deur.”
Freidechaven sag ik deselfde man wear. Doë sat hij in de dunen met ut gewear achter de kenienen an. Se hêwe, denk ik, in ut wiekînd nog onferwachts eters kregen în dearom sille de ses platfiskes în de fette gâns wel niët genóch weest hêwe. Amelânders redde zich overal met.